MORSY

Symbol Arktyki

PODSTAWOWE INFORMACJE

Mors to arktyczny olbrzym. Dorosły osobnik może ważyć od 600 kilogramów do aż 1.5 tony, czyli nawet dwa razy więcej niż niedźwiedź polarny. Może mierzyć 3.5 metra, a pod pomarszczoną brązową i różową skórą kryje się bardzo dużo tłuszczu, dzięki czemu może on żyć w arktycznym świecie. Tłuszcz chroni go przed wychłodzeniem oraz pozwala odbywać długie kąpiele w lodowatej wodzie, gdzie wychładza się blisko 30 razy szybciej niż na lądzie.
Kiedy obserwuje się je na brzegu wydają się być bardzo ociężałymi zwierzętami. Jednakże w wodzie są doskonałymi pływakami i nurkami. Wrzecionowate, opływowe ciało wyposażone w duże płetwy oraz charakterystyczne wąsy, które pozwalają im wyszukać na ciemnym dnie morza pożywienie. Wąsy morsa noszą nazwę wibrysy. Są tą silnie ukrwione i unerwione organy czuciowe, ułożone w rzędach, a ich liczba waha się od 400 do 700. Doskonale lokalizują ukryte w mule pożywienie, które następnie czyszczone jest przez silne wydmuchy wody pod ciśnieniem z nozdrzy, a następnie zasysane przez pysk w kształcie pompy. Podstawą ich diety są mięczaki i skorupiaki, ale w rzeczywistości mors je wszystko co znajdzie: małże, krewetki, ślimaki, kraby, strzykwy oraz robaki. Musi się mocno starać, gdyż dziennie powinien zjeść około 60 kilogramów pożywienia.
Do czego zatem służą będące symbolem morsów dwa duże kły? Raczej nie do poszukiwania pokarmu. Mors używa kłów do wdrapywania się z wody na lód, a także jako oręż w potyczkach z drapieżnikami. Pozwalają również ustalić hierarchię w stadzie. Kły rosną morsom przez całe życie i potrafią osiągnąć nawet metr długości, ale narażone są złamanie. Jeśli tak się stanie – odrastają bardzo powoli. Niedźwiedź polarny ma niewielkie szanse zabić dużego zdrowego morsa.
Morsy potrafią zanurzyć się na 10 minut, ale według danych opublikowanych przez norweskich naukowców rekordowe nurkowania wynosiły 37 minut i 450 metrów głębokości. Badania dowodzą również, że morsy mogą pływać bez przerwy ponad 80 godzin.
Morsy mogą żyć do 40 lat. Samice mają jedno młode co 2-3 lata. Młode potrafią pływać zaraz po urodzeniu, pozostają z matką przez ponad dwa lata. Jeszcze niedawno ich populacja na Svalbardzie została niemal całkowicie zniszczona przez polowania, na szczęście w latach 70 ubiegłego roku Norwegowie zaprzestali tych praktyk i populacja odbudowała się.

Spotkania z morsami
Na Svalbardzie spotykamy jeden z dwóch podgatunków tych zwierząt: morsy atlantyckie. Ich kuzyni – morsy pacyficzne – przebywają w rejonach Alaski i Rosji. Kiedy nastaje wiosna i pak lodowy topnieje, przemieszczają się na północ, gdzie spędzają całe lato.
Udaje nam się znaleźć je w wodzie, kiedy w powietrze kierują charakterystyczne wydmuchy, a także kiedy wylegują się w koloniach na jednej z wielu plaż. Wówczas, jeśli są odpowiednie warunki, desantujemy się na ląd i z bezpiecznej odległości możemy podpatrywać ich zachowania. Poza widokiem możemy doświadczyć ich charakterystycznego „zapachu”, ponieważ bardzo często wypuszczają gazy. W trakcie kontaktów z morsami musimy zachowywać ostrożność. Morsy z natury nie są agresywne, często same popływają stadami pod jacht z wizytą, ale jeśli poczują się zagrożone lub zostanie naruszone ich terytorium – mogą zaatakować. Bez problemu przebijają ponton, o czym mieliśmy okazję się przekonać.
Trudno jest rozróżnić samicę morsa od samca, ponieważ poza porą godową atrybuty męskości są schowane przed chłodem wewnątrz ich ciał. Być może dobrze, gdyż kość znajdująca się w członku może mieć nawet 60 cm.