LONGYEARBYEN

Centrum administracyjne Svalbardu

PODSTAWOWE INFORMACJE
Longyearbyen jest największym miastem i centrum administracyjnym Svalbardu, znajdującym się w zatoce Isfjorden w zachodniej części Spitsbergenu. W 2005 r. liczyło 2144 mieszkańców, z czego 85% stanowili Norwegowie, a pozostałe 15% imigranci z Tajlandii, Szwecji, Rosji i Ukrainy. Do 1990 r. było niemal wyłącznie osadą górniczą, w późniejszym czasie stało się centrum turystycznym i naukowym.
Longyearbyen to nasza baza na Svalbardzie. Na tutejszym lotnisku lądują samoloty regularnych linii lotniczych, którymi przylatują uczestnicy naszych wypraw. Tu zaczynamy i kończymy svalbardzkie rejsy.

Na przekór klimatowi
Górnictwem zaczęto się tu interesować już w 1900 r. W 1905 r. amerykański biznesmen John Munroe Longyear i Frederick Ayer założyli tu Arktyczną Kompanię Węglową, a osada zyskała nazwę Miasta Longyear’a. Pierwsi górnicy pochodzili z Norwegii i Szwecji, podczas gdy kadra kierownicza – ze Stanów Zjednoczonych lub Anglii. Warunki życia i pracy były dość słabe, brakowało wody i smacznego jedzenia, dlatego często wybuchały strajki. W 1916 r. kopalnię sprzedano Norwegom, a w 1926 r. miasto zyskało swą obecną nazwę. W latach 60 kopalnia przeszła modernizację, następnie została przejęta przez rząd. Węgiel wydobywany jest tu do dziś w oddalonym o 15 km Adventdalen. Produkowane jest tu 70 tys. ton węgla rocznie, z czego 25 tys. ton zasila Elektrownię Longyear, jedyną taką elektrownię w Norwegii na węgiel.
Miasto zostało niemal całkowicie zniszczone podczas II Wojny Światowej, za wyjątkiem szpitala, elektrowni, budynku biurowego oraz jednego budynku mieszkalnego. Lokalny cmentarz funkcjonował do 1950 r. ale gdy zauważono, że ciała nie rozkładały się, przeniesiono go w inne miejsce.
Odkąd w 1975 r. otwarte zostało lotnisko, miasto zmieniło swój charakter na bardziej rodzinny. Sukcesywnie pojawiały się prywatne domy, farma ze zwierzętami, radio, tv, następnie przedszkola, remiza, drogi, śmietniki, kanalizacja, kino, biblioteka. W 1920 r. Kościół norweski wysłał tu pierwszego wikarego. W 2001 r. wybrano lokalne władze.
W Longyearbyen znajduje się Centrum Uniwersyteckie Svalbardu (UNIS), skupiające ok 40 wykładowców, 120 wykładowców gościnnych i 350 studentów. Uniwersytet nie przydziela jednak stopni naukowych, tylko oferuje semestralne kursy z biologii, fizyki i geologii. W miejscowości znajduje się też Norweski Instytut Polarny oraz siedziba Gubernatora Svalbardu. Warto również wspomnieć, iż w pobliżu Longyearbyen znajduje się Globalny Bank Nasion. Znajdują się tu nasiona roślin jadalnych z całego świata. Docelowo ma tu być 4,5 miliona ziaren. Bank znajduje się w tunelu wydrążonym w wiecznej zmarzlinie, więc panuje tam ujemna temperatura. Nie ma elektryczności, ani stałego personelu.

Longyearbyen jest naszą bazą w trakcie wypraw po Svalbardzie. Tu zaopatrujemy jacht, tu zaczynają i kończą wyprawy nasi uczestnicy. Staramy się pokazać jak wygląda życie na dalekiej północy, organizujemy 1-2 trekkingi, prezentujemy miejsca, które pamiętają jeszcze czasy wczesnego Longyearbyen, gdy nie wszystko było podporządkowane pod turystów.